Le POEME en Soninke [ SOONINKEN NI ! ].

[kabu tirera]

KE SIDAN WATTE

A wa wurunu , a wa wurunu
Sidan watten wa wurunu
A jowo moxo hari fanke
Foofo fe , ma xanuyen digaamu
Sondonme katta soomo ya
A yogo sahante , a yogo gaare

Karawatte haadama renme fere noxo
A wa tuwaanon xeelunu
A wa wurunu do sanga rexo
A wa wurunu debindaaran do debixooro
A wa wurunu kaanin do konpo
A da du faga xeeri duuro
A ga du tiifini xanuye do laada buru

Sidan wa yonkinin bagandini ban wo ba
Duna kanpo ku naxati noqu ma toxo
A da tuwanbalini sankundi
I ga a xilli katta du ya
Hari seyitaane ma dangi ke sida

A na yogoni kuma saara
A na yogoni kuma kappalenma
A na yogoni dunadun riiyen bonondi
Ke sida ga bogu ti noqu su
A na furu biranto toxo i falle
Guja do xottu duuro falle

N marenme du tanga sida
Sida nta hinnene , a nta yurumene
Ta baane do taani tanmi sun baana
Sooninkon ti: A wa kuttu , a nta kuttu an maxa joofe ayi
ALLA gan na tuwaanon deemana a fanqana
Ti booxundu do yittifuncu

Anmiina

xaranmoxo nawaari hari na o tanga duna watti burun di .

[ROUMBALOVE]

KE SIDAN WATTE

Bravo pour ce magnifique poème!!!

Petite Larmes... C'est tellement horrible cette maladie...

[miss ében]

Bravo pour ce magnifique poème!!!

Petite Larmes... C'est tellement horrible cette maladie...

Je partage ton point de vue, encore félicitation à celui qui ne cesse de nous surprendre avec ses ecrits, aucuns terrains ne t'échappe moi je suis fan .

PEACE

[MARIRENME]

XONNE XOTE

N da kinbakkan do kinqennan tera
Nkori in xonnen walla
Na saahelin do banbuuxun wura
N konto in kitten saqa in xonnen kanma
Wuron do kiyen ga do in ta
Suxuban do lellen ga do in raqe

Nke daga in xonnen muuru faabarenmun noxo
Nke kori a walla in yaaxe
N daga xonne xote tijje baayirenmun kaara
Sere ma danginte wari sakkati a riiyinte

Xonne , an ro minna ?
Xonne xotte , an ro minna ?
An da in kaba yigeene
An da in kaba minni
Nke nta xenqene , nke nta tiigono
Nke nta tanpini , nke nta ňuxutene
N ga ma in kitte saxu in xonnen kanma

Yaaxe be ga na in faayi
N na ti xonne xote
Kitte be ga na in nooro
Raqe be ga na in ko
Toro be ga na in terinka
Nke na ti xonne xote
Ta be ga na in tera
Haqile be ga na in sinma
Nke na ti xonne xote

Nke da duna su ňa xonne
Duna su ňa in da xonne xotte
Faabarenme do saaxarenme, xonne xote
Faxarirenme do kaawurenme ,xonne xote
Taaxallenma do gundallenma,xonne xote
Sunpu do xatti , xonne xote
Nke ňa du da xonne , xonne xotte
Nke mungu nan ti xonne wa sere ya
Xonne xote wa sere ya
A ga ma ňa haadama renme

Nke finki , nke muumu
Nke lungu , nke muruxu
Nke haqilen da i falle koyi
Watte da in wutu,a do in daga
Watte ti ike ya ni haadama renme xonne xotte

ALLA gan na o kisini watte
Watte , xonne xote.

[kabu tirera]

XONNE XOTE

N da kinbakkan do kinqennan tera
Nkori in xonnen walla
Na saahelin do banbuuxun wura
N konto in kitten saqa in xonnen kanma
Wuron do kiyen ga do in ta
Suxuban do lellen ga do in raqe

Nke daga in xonnen muuru faabarenmun noxo
Nke kori a walla in yaaxe
N daga xonne xote tijje baayirenmun kaara
Sere ma danginte wari sakkati a riiyinte

Xonne , an ro minna ?
Xonne xotte , an ro minna ?
An da in kaba yigeene
An da in kaba minni
Nke nta xenqene , nke nta tiigono
Nke nta tanpini , nke nta nuxutene
N ga ma in kitte saxu in xonnen kanma

Yaaxe be ga na in faayi
N na ti xonne xote
Kitte be ga na in nooro
Raqe be ga na in ko
Toro be ga na in terinka
Nke na ti xonne xote
Ta be ga na in tera
Haqile be ga na in sinma
Nke na ti xonne xote

Nke da duna su na xonne
Duna su na in da xonne xotte
Faabarenme do saaxarenme, xonne xote
Faxarirenme do kaawurenme ,xonne xote
Taaxallenma do gundallenma,xonne xote
Sunpu do xatti , xonne xote
Nke na du da xonne , xonne xotte
Nke mungu nan ti xonne wa sere ya
Xonne xote wa sere ya
A ga ma na haadama renme

Nke finki , nke muumu
Nke lungu , nke muruxu
Nke haqilen da i falle koyi
Watte da in wutu,a do in daga
Watte ti ike ya ni haadama renme xonne xotte

ALLA gan na o kisini watte
Watte , xonne xote.

Xaranmoxon nawaari ti : an kiilu siren di , do an sinme moxo siren di

[MARIRENME]

D O O K E ( doore )

Dooke do i ke toxo xoore
Nke ga dooke mukku
Dooke do i ke toxo liŋe
Nke ga dooke xiimana
Dooke do i ke toxo darajante
Dooke ! a su ga wurunu katta dooke
Ku ga ma kulumu , ku na bilinbili
Ku ga ma tere , ku na du wara do sappin fanŋen wura

Nke ga dooke toxon mukku
Ma in ga dooke hayinana
Nke ga dooke sinmana
Ma in ga joofene dooke
Dooke do i ke naaburu xoore
Dooke do i ke wulliye xoore

N ga da in fudin taaxundi dooke
N da kaagun yugon ňi yiraamen siitini
Na a siiti ma a ga da sooti i nooge
Nke ga joofe dooke
N da kaagun yaxaren ňi wunu tagillen rondini
Ma a ga da i naxaanen siiti xo kiineyun bununbuna
N ga joofe dooke
Nke da maranbalaaxun fataama ňi lendunjaxaaxu maxa
Baaba ga na ti baane , Hanmadi na ti tanmu
Saaxe ga na ti fillo , Sira na ti tanpille
Xudunmuccunde do jandilande da i tooren tonto dooke

Nke ga joofe dooke do i ke toxo xoore
Nke ga kiňe dooke do ke toxo liŋe
N da sooninkan renmen ňi balla i xanne
N da sooninkan kisimaren wurunu i xanne
Nke ga kiňe dooke do i ke toxo darajante
N da sooninkara laadanin do a xille
Sooninkara naamen do a danben ňi fittene
I sanqi do killinpatanpancon naxa
Jin wura mexinton do i tunni ňiiňen wure hari abada
A ňaŋi in da lasamaye
Sondonme xawoyen da yaaxanjiini kiňa sinqe

Nke ga kiňe dooke beran ŋa
N da yexi yaxare wari bakka yexi yugo konpe
Gelli sellin fanon sefe xanne
Ke yexi yaxare ga fanpene do naaburu muuriye
Na yexu munnafa toxo saqa yexi yugo falle
Yexu , sunna do farila yexu
Ke yexi yaxare da dooke ňa Alijanna
A da baaden ňa ňaxa
A da ňaxan ňa bonondinde

Nke ga joofe dooke xuran ŋa
N da kaagun yugo ňi
A ga da i falle koyi lendunjaxaaxu
A ga na bogu yexi konpe gelli lafajiri
A nta saagene ma wuron kanaane
Ke kaagun yugo ga do sin xoqun ŋa kunmun noxo
A ga ti , in nta fateene ku siinu ya
Ma i gan da xarabun ro ku siinu xoqu
Walla ku siinu na xaraben ro a raqe
Ku siinu na daga na toxo kunmen raqe
An na a mugu ti : « sikkandi ke yanda in firi…
Karagandi ke yan da in juwa…
Filla ke ya ma ri ti i moxo…
Kooni yugo ke , ku siinu wara , siinun na an wara !

Nke ga kiňe dooke
Dooke do i ke toxo liŋe
N da yaxaren wari
A ga da i kiina xata bakka kan noxo
Na i xana yugon bisimilla saxurexen naxaane
Nke ga joofe do i ke toxo darajante
N da yugon do yaxaren ňi
I ga renmun saarana ti xaalisi liŋoye da
Kaanin na tege ti ku xaalisini
ňaagaarun na xobe ti ku xaaalisini
Makka dagayen paasin na bogu ku xaalisini
An na renmun taaduron ňi tereene
An na renmun noxoduuron ňi saqa
An na renmun do i mexe gotten ňi yiilene kundan noxo
Renmu sikki ma naxato konpo baane
Renyugu do renyaxaru konpo baane noxo
Ku renmu ga ma ňa fo
Kaagun yugo na ti : Yaxarin buru renmu !
Kaagun yaxare na ti : Yugu buru renmu !

Sooninkon ti : An ga sanku do an daga rexe , yille do an giri rexe…
Nke yille ti in falle
Na dooke toxo dooke gumun maxa.

[miss ében]

Ke terende xoni da fi baga !!

Beau poème en tout cas.

PEACE

[kabu tirera]

SOONINKEN NI:
sooninke sunpu kama
sooninke xati kama
sooninke deemanda
sooninke medeemanda
sooninke jikke tappa
sooninke lahidu kama
sooninke sironda
sooninke liginda
sooninke tettekuretenda
sooninke haaju tuwa
sooninke soobente
sooninke duntenwe
sooninke du doxotonte
sooninke silaami
Madibiramu Kante

Saara
Ee saara yaxarin sire
Ee saara yugu sire
kooni in deema nan o sooninka xannen ña nanma saanen
A na o bagu sanko yi
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Maxa in muumundi , in faaban deben ŋa .
Maxa in yaagundi , in faaban deben ŋa .
Maxa in ña soyifon ŋa , in faaban deben ŋa
Maxa in kuma maame liŋoye ŋa .
Maxa in kuma kisime liŋoye ŋa .
Maxa in kuma kallengoora liŋoyen ŋa .
Maxa in kuma kobillenma liŋoyen ŋa .
Baawo .
An da mugu ti : an do sere ñaxa katta me yi , xa ga me mukku xanne yi ya .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
N tonŋo o xannen ŋa .
Nke na kisi ku yi .
Xa xa na kisi hayibeye yi .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara guyu sire .
N ti : inke yaani lenki badage , xunbane yitte .
N ti : inke yaani lenki renme xunbane saara .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Keti xa ma sooninkon mugu .
"I ga ti : gurudan ga na dalla jin ŋa moxo wo moxo , a ra nta ñaana kinen ŋa. "
"I ti : xadi si tu fere tu { hare } an yinme tu fana . "
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
O na me deema .
O na kisi xunbane yaagu .
Xunbane lasamaye .
Xunbane woyinlayi .
Xunbane batuburunde .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Nke wa xa mulla nan xoto duna su yi .
Xa xa wa in mulla nan xoto duna su yi .
O na me mugu xan baane .
O kan nan liŋo .
O kan nan deeje .
O kan nan ña horoma ka .
O kan nan ña neema ka .
Nke yinmen na wuti kanmun ŋa .
Xa xa toxon na liŋo .
Ee saara yaxarin sire .
Ee saara yugu sire .
Hari na o kisi xunbqane yaagun ŋa .


Safandaana xaranllenma KAABU TIREERA


safandi koota febiriye xason 27 - 2008

[sumaarenkunda]

xa do sooninkaaxu, na xa toxo sooninkara yi sooninke taxa sankunu

[MARIRENME]

XA DA IN DEEMA ( Au Secours )

Xa ri in deema lemunu
Xirisu xa ri in faaba
Yugo do yaxare xa kafin ŋa
Gundo do bangeye xa da in deema
Sikkaano do taxaano xa da in faaba
Saqaano do xenqaano xa ri ňumi in ŋa
Soro , xa da xa kitte kafi in maxa
Xa yogoni na in faaba ti teyen do nooge
Xa kuttun na in deema ti kanmun do wureedu
Kaaron filli nan maxa boccite o maxa
Lanpuyen maxa kite sakkati ňuxuteye
Nke jikken na xa ya deemande wuron do kiye
Fatanbinara do fatanxullara xa da in faaba
Nke da sinma jalan su na jala baane

Xa da in deema jama
Xa ma a wari ya ba…
Saara yugo ga da i nagaanindi guman saxundi
Xa yaaxe nta saara yaxare ga da i banbaadon buyi
Xa ri in faaba jama
Leminaaxu faayi boccitene marekittu
Saar aga na ti baane , a na ti tanmu
Tuwaano xa ri in deema
Sunpu faayi saqa a ga kori wutunda
Xa da in deema xirisu
Jikke faayi xosexoseene a ga ňana suwa ginon wure
Xa da in deema soro
Yexuni beeni ga tefi sunna do farala kanma
Goron do sappen ga na seedo
I faayi kiiran kutiini killinpatanpancon naxa
Hayibeye ňa suturiye da xonne
Muiňye taanin da a kittun xose
Xa da in faaba jama
Kitti baane ra nta sooxono.
Xa da in deema soro
Selli xa ga da in mugu jama
Ken kun xa ri in deema.