Le POEME en Soninke [ SOONINKEN NI ! ].

[madibiramu]

SOONINKEN NI:
sooninke sunpu kama
sooninke xati kama
sooninke deemanda
sooninke medeemanda
sooninke jikke tappa
sooninke lahidu kama
sooninke sironda
sooninke liginda
sooninke tettekuretenda
sooninke haaju tuwa
sooninke soobente
sooninke duntenwe
sooninke du doxotonte
sooninke silaami
Madibiramu Kante

[madibiramu]

XARAN SUUGE"

Sooninkaaxun ni Soobontaaxun ya,
Safande ndo xaranŋe ya na xanne wurugindini,
Sunkaye xafu feti Taare yi yillan kara da Kante, Kante
faaba danbe ni xeyen ya, Kappe ya na Feddun sigindini,
ka-xooren sooman yaana kan- xotan tu,
Xa tunŋa dagayen ma ña beesu da, n'xa...
Xaare be gama xaaxon wori,
ken xallen ni terinkande ya,
Xanjon ta konni renmen su da,
Hari na sooninkara naha, ti: a xaranŋe d'a sahande ŋa,
Hari na silaaminu naha, t'a jaganden ŋaHari n'o ña sorogandaano yi, xanne da,
Kuren ga linŋo kuralenmo beya kun ya ni waale,
Kuuruye ma xa mungundi do faaban-xanne ŋa,
Kuuto be ga saxura su xeyen wuttu, xa ma ken awansa,
Tunŋaarankon Danbi gumun, len-siru
" XA DO KAANE- XA DO SOOBE"
Oku ni Soobe Odanbe ni Soobe
O xanne ni Sooninke Oku ni Soobe xarallenmun ya
Xa nawaari gacce ma xa wari
katta: Sooninkon Maarinden kafo Ejipti [Misira].
Safandaana ,
xaralenma ALIWU GUNDO SI-SAWAANE
bamako misira

[madibiramu]

kiyen bogu sooninkaaxun kiyen bogu,

xason xura sooninkaaxun xason xura,

sooninkaaxun bogu saasin sutten di,

i tunmi do sooninkaaxun batte geejin noxon di,

I d’a bagandi ti soobe ya, I d’a bagandi ti yerewuraaxu ya,

Sooninkon Maariden Kafo Misira xa nuwari,

ma yinten ga bogu degeren di.

in sewo sewoye ya linki koota ke,

in d’ a wara geejin noxo a ma tonwo a di,

in d’ a wara giden kanma a kont’a wuttu.

xa marenme: ishaxa tuure Ganbiya seereekunda.

[kabu tirera]

he tuwaana wandi xannen sinmaana
sinme do sooninkan xannen di keetta
he tuwaana wandi xannen sorogondaana
sooninka xannen sorogo keetta
he tuwaana wandi xannen xumarindaana
sooninka xannen xumari keetta
he tuwaana fanqaana do wandi xannen
fanqe do sooninka xannen di keetta
he tuwaana naxaana siitana do wandi xannen
an naxaanen siiti do sooninka xannen di keetta
he maarenmen tuwaana
inke jikken xose de an ga ma in deema
inke ma konbe kaawa an ga ma in daama
inke faaba wuna kaccen kutti an ga ma in daama
inke maama biren xanu an ga ma in daama
inke ma konben nin sooninka xannen
sooninkan laada sire
sooninkan danbi sire
sooninkan naami sire
sooninkan a ranyindu fo siru
inke faaba wuna kaccen nin
sooninkan mereyen fo sire
sooninkan xanne siitindaana
sooninkan xannen marandaana
naxaana siitana do sooninkan xannen
fanqaana do sooninkan xannen
inke maama biiren nin
tuwaaxu xase tuyi ra
danbi xase tuyi ra
digaamu di i wure tuyi ra
wunanwe terinkke rexe
( dangumaane terinkke rexe )
taalinu terinkke rexe
he inke maama da ke biire sikki kan moxo

safandaana KABU TIRERA

[MARIRENME]

ROKKUTO
Inke xaranbali yan tanpi
Tuwaanon do i tuwaaxunin da in tanpindi
Kitaabu gumun do i kitaabun da in sankundi
In kori kiyen do wuron bakka me
Ku na ti a xullen ni
Ku na ti a binnen ni
Ku wa in kawandini ti in teye
Ku wa in tonon ti in nooge
Nke ALLA kome yan lasame lenki soro
In ga na daga ti in teye
Noogu gumun na ti in ma xara
In ga na daga ti in nooge
Teye gumun na ti in ma xara
Jaxa xaranbali ma ni kome ya
Jaxa xaranbali faaba ni komodunkome

Woyile xaranbalaaxu , Woyile yinmanbinnaaxu
In ga lasame , lasamaye fataama
In ga kori , kori fataama
Inke ti :"ALLA da duna kini fatanxulle"
Inke digaame yan da bone riti
Inke diganta yan da kasaara xenundi in kanma
Jaxa inke digaame ni tuwanbalaaxu digaame
Jaxa inke sefe ni yinmanbinnaaxu sefe

A ga sefene in da junubu
Junubu in do in xabiilan naxa
A ga sefene in da golli bure
Golli bure in do in Kaman naxa
Ke digaame saabudan yan sigi
Xabiilan ga kori kaane kitta
Ke diganta sababun yan sigi
Xabiilan feerun ga toxi bite
Na xabiilan soorun toxo sanko
Sikkan do haasidaaxun ro xabiilan sodonme

Inke ro bite,na in xabiilan ro bite
Inke ro sanko,na in xabiilan ro sanko
In ga kori , in ga lasame , in ga tilifi
In xaaru , in luuke
In ma sere wori xa da in yinme wori
In ti rokkuto
Gelli ken koota
In ga na daqu , in na ti rokkuto
In ga na dulli , in na ti rokkuto
In ga na wati , in na ti rokkuto
Golli sire , golli bure
Inke na ti rokkuto
Rokkuto duumante , rokkuto raabante ma in xooxon renmu

Safandaana: Alaaji Gileenu NJAAY

[kabu tirera]

ROKKUTO
Inke xaranbali yan tanpi
Tuwaanon do i tuwaaxunin da in tanpindi
Kitaabu gumun do i kitaabun da in sankundi
In kori kiyen do wuron bakka me
Ku na ti a xullen ni
Ku na ti a binnen ni
Ku wa in kawandini ti in teye
Ku wa in tonon ti in nooge
Nke ALLA kome yan lasame lenki soro
In ga na daga ti in teye
Noogu gumun na ti in ma xara
In ga na daga ti in nooge
Teye gumun na ti in ma xara
Jaxa xaranbali ma ni kome ya
Jaxa xaranbali faaba ni komodunkome

Woyile xaranbalaaxu , Woyile yinmanbinnaaxu
In ga lasame , lasamaye fataama
In ga kori , kori fataama
Inke ti :"ALLA da duna kini fatanxulle"
Inke digaame yan da bone riti
Inke diganta yan da kasaara xenundi in kanma
Jaxa inke digaame ni tuwanbalaaxu digaame
Jaxa inke sefe ni yinmanbinnaaxu sefe

A ga sefene in da junubu
Junubu in do in xabiilan naxa
A ga sefene in da golli bure
Golli bure in do in Kaman naxa
Ke digaame saabudan yan sigi
Xabiilan ga kori kaane kitta
Ke diganta sababun yan sigi
Xabiilan feerun ga toxi bite
Na xabiilan soorun toxo sanko
Sikkan do haasidaaxun ro xabiilan sodonme

Inke ro bite,na in xabiilan ro bite
Inke ro sanko,na in xabiilan ro sanko
In ga kori , in ga lasame , in ga tilifi
In xaaru , in luuke
In ma sere wori xa da in yinme wori
In ti rokkuto
Gelli ken koota
In ga na daqu , in na ti rokkuto
In ga na dulli , in na ti rokkuto
In ga na wati , in na ti rokkuto
Golli sire , golli bure
Inke na ti rokkuto
Rokkuto duumante , rokkuto raabante ma in xooxon renmu

Safandaana: Alaaji Gileenu NJAAY

xaranmoxo nawaari ti an haqille siren di

[MARIRENME]

SONINKARA COM

Sooninkara renmun do a xanani , xa ri
O nan kafi na sooninkaaxu yitten xumaari
Na sooninkaaxu wurigi duna kanpo ku naxati
I be ga saqa , giri an nan sigi
Naamen do xillen do danben da o xiri
Killen faayi , toqotoqo falle maama yinmun kanba
An ga xaaru, an ga ma sere wari,an na an yinme wari
Renme , wagan renmen barakinte
An ga loowolo , daga katta gangunda xo

Ceeron ga na saadagaabi
O ga na duruxoto ALLA na o deema

Muňiye su falle na muuňiye

Alaaji Gileenu Njaay

[Fodyé Cissé]

SONINKARA COM

Sooninkara renmun do a xanani , xa ri
O nan kafi na sooninkaaxu yitten xumaari
Na sooninkaaxu wurigi duna kanpo ku naxati
I be ga saqa , giri an nan sigi
Naamen do xillen do danben da o xiri
Killen faayi , toqotoqo falle maama yinmun kanba
An ga xaaru, an ga ma sere wari,an na an yinme wari
Renme , wagan renmen barakinte
An ga loowolo , daga katta gangunda xo

Ceeron ga na saadagaabi
O ga na duruxoto ALLA na o deema

Muňiye su falle na muuňiye

Alaaji Gileenu Njaay

Je ne savais pas qu'un Gajaaganké pouvait avoir tant de talents !

En tout cas, Xaramokho, tu démontres là un vrai talent de poète Soninké dans ce poème dédié à Soninkara.com .
Nawari N'Diaye Diaatta !

[Cheikhna Mouhamed WAGUE]

SONINKARA COM

Sooninkara renmun do a xanani , xa ri
O nan kafi na sooninkaaxu yitten xumaari
Na sooninkaaxu wurigi duna kanpo ku naxati
I be ga saqa , giri an nan sigi
Naamen do xillen do danben da o xiri
Killen faayi , toqotoqo falle maama yinmun kanba
An ga xaaru, an ga ma sere wari,an na an yinme wari
Renme , wagan renmen barakinte
An ga loowolo , daga katta gangunda xo

Ceeron ga na saadagaabi
O ga na duruxoto ALLA na o deema

Muňiye su falle na muuňiye

Alaaji Gileenu Njaay

Elhadji Merci, pour ce trés beau poéme dédié à soninkara.com. J'avoue que des talents de la langue soninkée qui s'expriment ici. Je vous dis kaane, en avant.

[kagoro saake]

KORTONDAANA




Hee yugo ke!
Nna do an ken ña
An ken jengudun taraana ke
Nna do an ken ña
An ken jikku buru gume ke
Nna do an ken ña

Keti an ma a tu ti
Debe gume nta muruntan kalla
Alla yinbi kumunte
Raxan fanko ra nta ken karini
An moodi ke ya tu ti Alla ni baane ya
Alla nta sere tagana ti siino sikki a ga an karini fillo ya

Maxa ku sellin xabaanu bulu
Duna ma sigi ti ke ya
Alla ma o taga ti ke ya
Ke golle wara
An nti an kuunu
A nan an kumana ya
An nti an katondini
A nan an xuumandini ya
An nti an jiidini
A nan an naqasiini ya

Fete ke golle
An nti an giilondini
A ni an defondini ya
An nti giya roono sere
kome su ga duna ya
An bireene katti an koota ke ya

SAFANDAANA : Kaawu kamara