B A A N O N S A L L E

Yirigi , o kaara baanon sallen liŋo buru diinanta yerun xalle.
Gelli o ga ñi a tijjene xaso muuma ma Alla ga a koyini o ya ; Baanon sallen kafiini o ñaxa xooron ya sooninkara noxo. Sooninkan debe su nta fanŋen xanne walla kanmun banŋe , a ga ma baanon sallen ñaxa.
Kaagumun su da feere kita i layiyan xibaren ŋa , yogoni da joxo maranton ya ña layiya , yogoni xa daga layiya xobe fullun gore walla suraqun do i joxon ga gilli ti saahelin banŋe. Joxo binnu do joxo xullu , i yogoni bennun yan fuŋo i yinkollon ŋa. Lemunun ga na meeñi sangabera , baane su wa i faaba jaxen dinkoyen do a faranporoyen koono , hari joxon xaasa xannen moxon wa koŋiini. Me misonde nta ñemene , ma a yogo ga ri ti gajanŋe lemunun naxa.
Saara yaxarun xa wa do i taanin do i kittu , i kiinani ga da xaalisi lamaanu beeni kini i ya , i xa na i tiganin do i maarun gaaga ma i na i faraaxu kuudo na sallin yiraamu muuru lemunun da. Saara su ga xuro bakka buusi ma an ga da doroke , wuno do yiraame muuru an renmun da , hari i ga na ñi karago walla ñeru , murunton do yaxannu.
Oku taaxallenmon ni Sanba Fenda ya , o fedden komolenmun xirise , o ka ke kinqenna Muusa Garanke ni kan yaani non ŋa , faaben wa goolindini biire be ga killin xanne , o ka ke saahelin banŋe , Sisoxonkunda wa ti non ŋa , o deben tago xooro. O ka ke wa wuñiini katta deben sangabera xoore ke , sallin dinmunin ga ñaana noqu be.
Baanon sallen ga toxo koye , o deben soron tallan gabo ; ku beeni su ga ñi tere rexe , a su ri baanon sallen salli i ka. Banŋoba daganaliiye , lifindaanon wa saŋan ŋa i nta hari tuuma moxo kitta sakkati nan xenqe yaxarun do leminan mison maxa. Yogoni kun ra wa wuyini taaxunu do i batte , i ga xiiden bakka i ya. Yogoni ga na ñi i sallin yiraamun kitta ma sallen kootan yinme. Yaxarun xooron do yaxannan mison wa i taanin jabana ma i ga fina xa mitooxi.
Oku yugun yiraamun lifinden nta xoto xo yaxaru ku. A ga toxo bito sikki , nke do in xoxonon da o yiraamun kita , na a saxu in ma da i deni fane Laasana Moodi banŋe , o kundan lifindaana , siine su a yan linfindini oku da. i be soyi , oku soyini ya , i be ma soyi , oku soyini ya . N faaba xa da teppunin xobo o da julallenmen maxa lelle ke , baane su da i xallen yokkondi i tan ŋa , sugandinden falle. Nke ma ñi a mulla hari in xallen ga raqini ñiiñe ma sallen koota.
Muusa Garanke faaba da jaxen kita lelle ke ya , an ga na Muusa wari do faaben batte , jaxen kaccen ga a kitte , an tini Yoro Nagaana do i renme.
O muruntan fedden da baratan ro me naxa kuudo na sallen wuron dabari doome , hooron renme su na godo karagi ya bagandini , komon renmun na godo filli bagandini , ñaxamalan renmu ku nta baratandini na a saxu i yan gancindini. Nke yan da baratani ku su kafume ma i ga tinmene , nan daga i xalifa in maama ya. O ga da fo be kita , o daga xobe suraqen noqu. O da xattin guboni do sukkaran xoro do bisikiti funcu do tangaligenmu xobo.
Salle ke wuron ŋa , o daga meeñi Denba Saajoni kan ŋa a be ga ni o fedden xirise , murunton do yaxannu o na sunka doome. O kunda ke muuma , an toron yaani joxon xaasa xanne ; yaxarun xooron ku da musoorunin siiti i yinmun ŋa , yaxannan miso ku wa i yinmun koyini , yogoni da tibbiisin tulu , yogoni xa da mere faranpare ke ya tulu na xañu funcun ro a yi ken do manjaaru. Tagon kan wa sanjaanen ŋa , kanŋe tagayen do kanŋe mininde ; an toron wa foloman ŋa taanen kanma.
A su wa a tu nan ti xunbane yaani baanon salle , xa saxufon salli falle deben Alimaami Foodiye Siixu da ñaamariyen kini moodinkomon xirise Buuba Faatuma nan ti a na a gangu do debe nan ti xunbane yaani baanon salle , sallixeron wa ñaana deben misiide xoore. Leminan mison wa do gangundaanan batte ma a ga dugutana deben kaaron naxati su. Xirisun wa duwanŋa me da , yogoni wa telle i taaxallenmon sagata i kaani , i na duwa me da , na yanpeyu muuru me maxa.
Futuron salli falle , n sere in faaba do in ma nan ti in wa telle sallen sunken dabari o fedden xirisen banŋe Denba Saajo , a ga ni hoorolenmun xirise. Nke ga joofene Denbani ka ken da a ñi leminan gabe da in saama , na wutu hoorolenmu , jonkurunko , mangulenmu , komolenmo ken do ñaxamalalenmu (tago , garanko , sakkalenmo , gawulonin do finani ). Denba Saajo saaraanon da daagonin boyi o da , yugun wa i kaara , yaxannun wa i kaara , baane su da taaxurexe kita. Komolenmun da yinbun kumu kuudo na xattinin worindi , ñaxamalanin wa suugunu , i wa regeene , hoorolenmun wa sooxon wuttu i da. Denba Saajo ma wa taaxunu fonkaara kuudo gajanŋen maxa ñaŋi , i be ga na ti i wa fo bure dabarini , a na an kaba. Yirigin baanon sallen gemu mullen ya , Denba Saajo ro i gallen noxo na makka xayen soppi na a kini o ya ti o na a buyi.
Salle ke wuron ŋa , an ga daga noqu su ma an ga da diran mugu maxanbanun do yaxannu , sallin dinmun wa timini banŋoba ; xenqo nta a yi , maxanbaanu do yaxannu beeni gan xooro oku ya , kun wa hattaayen minni , i wa suugun terinkana ti masin ŋa , yogoni na giri i na rege , i ga na tanpi i na taaxu. Wuron ga tini i wa xasoono , o duguta xatti minni , o da me tunci me kaanin ŋa nan daga saxu kuudo ma o wa furutene katta jaxa wanqiyen ŋa fanŋen ŋa.
Gelli in faaba ga giri lafajirin salli misiiden ŋa , a da in do in gida wundu xenqo , o ga a duguta sallini , o do o jaxen taŋa fanŋe. Banŋoba joxon wa xaasana katta fanŋen ŋa , layiyanin do ku beeni ga feti layiyani , o na a su wanqini ya. Nke do in taata taŋa katta tegedu bologaane , non ya seren ma gabo , buda gabe nta ji ke ya. O ga segene fanŋen ŋa , o do yaxannan misun xa gemu i ga telle wuri xolla mexinton wanqi.
Kiyen buudun joppe i soomen bagandini , o da ñi in faaba ga da i baxandoroke kurunban rondi , a wa taaxunu , a wa o dukku. Aken ma sonbi mini , a ti ma i gan giri sallixero ; n ma da o sallin yiraamun bagandi , a da xaariten daari o faten ŋa , o ware kille katta sallixero; an ga na an yaaxen fitta noqu su , a genme seren ya , a su do i yirankuranba. Sowoye fataama lenki koota ke , o da salligujon boyi sappa fillandi , taalibon do xaranŋen wa me katta Alimaamin bicca ri. O ga ken noxo ma o toron ga beyitandaanon xanne , i ga do Alimaamin batte… Alimaamin da sallen joppa … O ga duguta , a da i jaxen kari , jaman su wa i kitten kinni a yi , i na duwa me da. Ken falle Alimaamin da i jaxen xurusi , taalibon da a wutu i do a taŋa xojen ŋa , baane su taŋa i ka.
O ga joofe o kan ŋa , o da sallin yiraamun bagandi , na jaxen kiña xurusinde bera. Xurusinden falle , o da a xeexe , na fo wutu tiiyen ŋa na a kini taaxalenmon do in maamanin do in kaawuni kaadunko. Debe ke noxo , ka su ma toxo i ga ma karindi ke koota da , yaxarun da ñaañaanen gaben dabari. Hari Yoro fulle wullen xa da xotte kita , a do a ga senbe fonkaara.
Sallifanan sallen falle , o da o yaraxaton deni o fedden xirisen banŋe , o su yige doome ; lellen ga kiñe o daga sallinkuuñindi do deben ŋa , yogoni na a ku gode , yogoni godo filli walla godo karagi. Nke nta mungunu do yirigin baanon sallen ŋa abada.